Stress en het zenuwstelsel

In het vorige stukje over stress en acupunctuur 1 hebben we het gehad over leven in het moment. In dit stukje gaan we wat dieper in op de effecten volgens de westerse geneeskunde van stress. En dan voornamelijk wat er gebeurt als we de hele tijd bezig zijn met van alles en nog wat.

2 standen

Ons zenuwstelsel kent eigenlijk maar twee standen: een aan-stand en een uit-stand. De aan-stand is als we actief zijn. Het bloed gaat naar de hersenen en de spieren. Dit is als we aan het werk zijn, tijdens het sporten, maar ook als we druk aan het nadenken zijn over wat we nog allemaal moeten doen. In de acupunctuur kunnen we dit de Yang-stand noemen. Yang staat hier voor de bewegende energie.

De uit-stand zou je ook de herstelstand kunnen noemen. Het bloed hoeft niet naar de hersenen of de spieren, dus het kan naar de organen en naar eventuele blessures. Het lichaam kan zich nu herstellen van de gedane arbeid. Dit is in de acupunctuur de Yin-stand. Hier staat Yin voor de voedende energie.

Als we na het werk direct doorgaan met bijvoorbeeld wassen, eten koken of wat er dan ook moet gebeuren thuis, zitten we dus nog steeds in de aan-stand. Vervolgens moet er gesport worden. Wat op zich wel goed is voor het lichaam, maar het activeert ons ook weer. Als we dan voor het slapen nog liggen te piekeren wat we de rest van de week nog moeten doen, blijven we in die aan-0stand zitten en zullen we ook veel onrustiger slapen. Onze slaap herstelt ons dan ook minder en we worden moe wakker.

Balans

In de acupunctuur leren we dat Yin en Yang in balans moeten zijn. We hebben activiteit nodig om de energie in beweging te houden. Om ons lichaam te stimuleren om sterker te worden. Aan de andere kant hebben we de rust nodig om te herstellen. Om voorraad op te bouwen zodat we straks die activiteit weer aan kunnen.

In onze huidige maatschappij zitten we veel te veel in de aan-stand. Als we niet druk aan het werk zijn, zijn we wel druk met leuke dingen. Ook dit is stress voor het zenuwstelsel.

We moeten dus zorgen dat we meer in de uit-stand komen. In het vorige stukje heb ik al aangegeven hoe we dit kunnen bereiken. Het begint met het moment dat we thuis komen van ons werk. In plaats van dat we meteen doorrennen kunnen we ook even 5 minuten gaan zitten en tot rust komen. Bij de volgende activiteiten proberen we deze uit-stand vast te houden.

Een voorbeeld: koken. We kunnen hierbij de hele tijd stressen of alles wel op tijd klaar is en druk nadenken over hoe we de rest van de avond inplannen en nog eens opnieuw inplannen. Of we kunnen ons bezig houden met het koken en ons hoofd hierbij verder leeg houden. Natuurlijk: het is activiteit, dus ons zenuwstelsel wordt geactiveerd, maar veel minder.

5 minuten voor jezelf

Probeer om voortaan zodra je thuis komt eerst vijf minuten voor jezelf te nemen. Doe iets wat ontspannend is. Lees een simpel tijdschrift, iets waar je niet teveel over hoeft na te denken, of ga wat naar buiten kijken. Maar let op: TV kijken, wat volgens velen ontspannend is, heeft door de snel wisselende beelden ook een zeer sterk activerend effect op het zenuwstelsel.

Doe dit ook voor het slapen gaan. Probeer om het laatste uur voor het naar bed gaan geen sterk activerende dingen meer te doen en je zult dieper slapen en energieker opstaan.

Volgende keer een oefening hoe je deze uit-stand of ontspanningstoestand kan bereiken!

Door: Bas van Pelt